St. Jacobus de Meerdere, R.K. Enschede

door Carla Berbée, pastoraal werker

 

Bij de icoon De opdracht in de tempel van de jonge ouders Maria en Josef met Jezus.

Op 2 februari is het Maria Lichtmis. Daarbij hoort het evangelieverhaal dat de ouders Jezus naar de Tempel brengen en daar opgewacht worden die twee oude(re) mensen die profeteren over het jonge kind.

Ik heb een icoon die dit verhaal verbeeldt, gemaakt door Jos en Marijke Vermeulen jarenlang actieve vrijwilligers in het pastoraat in Enschede Noord

Ik heb het van hen gekregen bij mijn 12,5-jarig jubileum als pastoraal werkster. Het is me heel dierbaar.

De tederheid van de jonge ouders, nog onwennig met zo’n kwetsbaar kind. En de ontroering bij de oudere generatie, Hanna en Simeon, die in dit kind ontwaren wat er voor toekomstperspectief aan het groeien is. Dat God hier mee te maken heeft. Dat hij zijn belofte gestand doet. Hier raken verschillenden generaties elkaar zoals wij dat -gelukkig- nog steeds kennen. En het plezier en de levensvreugde die dat geeft.

Maar het geeft ook die perspectiefverbreding weer. Simeon heeft zijn leven lang gewacht op dit teken: met dit jonge kind komt er een nieuwe wereld. Maar hij weet ook: dat zal niet zonder slag of staat gaan; het zal veel pijn en lijden kosten. Maar God blijft in het geding en laat niet los.

Dat volhouden en weet hebben van: “Er komt een andere tijd. Blijf volhouden. Laat je hoop niet varen!!” dat is wat me in deze icoon zo aanspreekt. Juist in deze tijd. De kersttijd is voorbij. Buiten blijft het merkbaar langer licht. Straks gaan we onderweg naar het feest van het nieuwe leven, door de dood heen, her feest van Pasen. Het is nu: volhouden, de hoop niet laten varen. En je niet laten meezuigen in agressie, of wegzakken in apathie. Wij hebben elkaar meer dan nodig. En God heeft ons nodig voor vrede en gerechtigheid in deze wereld. Onze wereld.

En tot slot: Goed nieuws bij de ongeregeldheden van de afgelopen dagen.

Na het zien van de beelden uit Enschede belde iemand uit Rijssen met het aanbod om eventuele schade rondom kerk en pastorie te helpen opruimen.

Hoe bemoedigend is dat!

In het evangelie van komende zondag 17 januari wijst Johannes Jezus aan als degene die redding zal brengen. Later noemt een leerling van Johannes Hem de Messias, wat ‘de gezalfde’ betekent. Hij zegt: “We hebben Hem gevonden.” De leerlingen van Johannes volgen Hem en vragen: “Waar houdt Gij U op”? Maar Jezus stelt degene die Hem bevragen, die Hem volgen, ook een vraag; “Wat verlangt gij”?

‘Wat verlangen wij’ is een vraag die ons in deze tijd allen, niemand uitgesloten, bezighoudt. We hebben Kerstmis gevierd en Oud en Nieuw en zijn begonnen aan een nieuw jaar. Wat zal dit jaar ons brengen? Worden verlangens beantwoord nu de eerste vaccinaties gezet zijn? We verlangen immers allen weer naar wij het normale noemen. Maar wat is normaal? Ik zou het u, jullie, niet zo kunnen zeggen. Wat voor de een normaal is, is voor de ander abnormaal. Wat ik hoop in het normale, is dat wij elkaar weer kunnen ontmoeten in kerk en samenleving; dat kinderen in een normaal ritme weer naar school kunnen gaan; dat kinderen weer hun ouders kunnen bezoeken thuis of in het verzorgingshuis; dat jongeren elkaar weer vrijuit kunnen ontmoeten en uitgaan; dat zij die dat wensen, in een normaal ritme weer in vrijheid hun geloof kunnen vieren door samen te komen, biddend en zingend; dat wij dit alles in goede gezondheid mogen doen. Dat is mijn wens voor u, jullie, in het jaar des Heren 2021; dat het voor ons allen, zonder onderscheid, een gezegend jaar mag zijn.

Vrede en alle Goeds!

Pastor Willy Rekveld

Vlak voor kerst stelde de paus een Jozefjaar in.

Want 150 jaar geleden werd Jozef uitgeroepen

tot patroon voor de kerk.

Jozef had een zwangere vrouw en haar kind onder zijn hoede genomen.

En mee op de vlucht toen het gedood leek te worden.

Door zijn huwelijk met Maria was Jozef wettig vader geworden

van het kind van een ander: Gods Zoon.

Het gaat de paus om de spiritualiteit van Jozef.

En dat we bij Jozef zien hoe God werkt:

door gewone mensen bij wie het niet om hunzelf gaat. 

Van wie weinig is te zien, maar die dagelijks het verschil maken.

Die uit eigen ervaring weten hoe afhankelijk we zijn.

En zich daarom geroepen voelen anderen te helpen.

De paus verbindt het Jozefjaar ook met het coronajaar.

Hij wijst op ouders en verzorgers, 

op mensen in het onderwijs, en op grootouders.

Zij leren onze kinderen dat een crisis bij het leven hoort.

En ook hoe je ermee om kan gaan:

door geduldig routine te wijzigen,

maar wel gedisciplineerd te blijven;

door met rust, biddend vooruit te kijken,

en met liefde wat over te hebben voor elkaar.

Elk leven kent vroeg of laat een crisis.

Daarmee móet je leren dealen om er sterker van te worden, en menselijker.

God werkt zijn plannen uit met mensen

die hun beperkingen kennen,

en hun broosheid accepteren.

Mensen die over zichzelf niet te groot denken, of te klein.

Die van anderen houden en op God vertrouwen;

die durven loslaten om zichzelf te geven,

zoals Jozef.

Het is het jaar 1223. Franciscus van Assisi bevindt zich in Creccio, Italië, en vraagt zich af, hoe hij het Kerstverhaal met dat arme, behoeftige kindje Jezus, voor de arme en eenvoudige mensen in die regio open kan leggen. Franciscus bedenkt zich de eerste levende Kerststal. En dat spreekt aan! Het fenomeen ging de hele wereld over, maar werd ook al snel geannexeerd en geperverteerd door bijvoorbeeld de rijke elite in Napels, die in hun huizen grote en rijk aangeklede kerststallen plaatsten. Franciscus zou ervan gegruwd hebben. Franciscus zag in die letterlijk arme Jezus namelijk een inspirerend voorbeeld van hoe wij alles in ons leven in God’s handen kunnen leggen. Franciscus leerde van Jezus de kunst van het loslaten. En ik geloof, dat wij ons de afgelopen maanden in die kunst hebben kunnen of moeten oefenen. Noodgedwongen weliswaar. De vanzelfsprekende omgang met elkaar was er niet meer. Fysiek contact werd afgeraden. De gang over de grens voor vakanties was ‘not done’. Sommigen verloren familieleden, vrienden of bekenden aan het virus. Afstand kwam in plaats van nabijheid. Scholen ging soms geheel, tijdelijk of half dicht. Je zag je collega’s van werk niet meer. Jong en oud voelde zich beperkt. Dat was de negatieve kant van het loslaten.

Toch was dat loslaten niet alleen maar negatief. We hebben de illusie moeten loslaten, dat we alles in de hand hebben; dat we alles vooruit kunnen vastleggen, zeker stellen, controleren. We hebben moeten leren leven bij de dag. We werden ons wellicht meer dan ooit bewust van onze verantwoordelijkheid voor onze medemens; dat onze vrijheid grenzen heeft, waar die de ander tekort doet of in gevaar brengt; hoe belangrijk het gewone menselijke contact is. We kregen meer tijd voor ons gezin, voor vader of moeder. We realiseren ons en waardeerden meer dan ooit het belang van school, van goede zorg, van een overheid die de solidariteit tussen mensen organiseert. Kleine tekenen van aandacht werden zeer gewaardeerd. Het is de afgelopen maanden over onze menselijkheid gegaan. Willen wij zorg hebben voor kwetsbare medemensen, voor ondernemers die in het nauw zijn gekomen, voor werknemers die hun baan verliezen, voor mensen die allen komen te staan. Er is naast incidenten enorm veel steun gegeven en ook veel solidariteit geweest. Zal dat alles straks weer ondersneeuwen, als alles weer normaal wordt? Of kunnen we dat vast houden?

Kerstmis is het feest van de menswording van God; van een nieuw begin; van vernieuwing. Woorden die hol kunnen klinken, maar die ook inhoud en waarde kunnen hebben, als wij ze inhoud en waarde geven. Ik hoop dat deze Kerst 2020 voor u, voor jou, een nieuw begin markeert. Dat we een ontwrichtend jaar achter ons laten en met hoop het nieuwe jaar binnen gaan. Ik wens u, jou, zalig een zalig Kerstfeest!

Pastoraal werker Frank de Heus